De stikstofcrisis

Een duidelijker voorbeeld van het opwekken van een crisis is er bijna niet: de stikstofcrisis.

In 1987 kopte het dagblad trouw: ‘VVD waarschuwt boeren. Krimpen veestapel nodig als technische maatregelen falen’. Duidelijk verhaal zou je zeggen. Wat er daarna allemaal gebeurt is het creëren van vaagheid met behulp van wat je organisatorische lapmiddelen zou kunnen noemen. Onderzoek doen en rapporten schrijven. Meetsystemen opzetten. Reken modellen opstellen die een gewenst resultaat opleveren. Bekende strategieën om de ongemakkelijke waarheid te ontlopen. Voortdurend twijfel zaaien. Daarnaast technische lapmiddelen als “Emissie-arme” stallen. Onder druk van lobbykrachten is alles uit de kast gehaald om maar niet aan de bron van het probleem te hoeven komen. Dan is de crisis onvermijdelijk. Dan produceer je 75 miljoen kg mest per jaar. Om te gieren toch!

Vaagheid dient deelbelang

Er is bewust vaagheid gecreëerd om een deelbelang te behartigen. Dit onthult het dieperliggende probleem in onze maatschappij. De wil om direct actie te ondernemen is er niet. Men zoekt de oplossing in technische lapmiddelen om een gedragsprobleem te maskeren. De term ‘de koe bij de hoorns vatten’ is hier enorm op zijn plek. Had men destijds ingegrepen met verminderen van de veestapel, dan hadden we deze crisis waarmee we inmiddels ons hele land voor lul zetten niet gehad.

Met alleen duidelijkheid ben je er dus nog niet. Er moet leiderschap zijn dat bereid is om met de duidelijkheid in de hand op te treden. Is dat er niet dan beland je in een negatieve spiraal.